welcome

test

test









Ka Blog hi ka theih ang ang in ka update ve thin a,min lo hlut sak a,min lo tlawhsak ve fo ka duh a,chutih rual chuan,ka Blog a Thu ka dah ho te hi min lo chhiarchhuahsak ve hram la,ka lawm lehzual ngawt ang

Monday, 27 August 2018

Kohhran Dik Hriat Theihna Tehfung

*Kohhran Dik Hriat Theihna Tehfung*

*"A Thlah La Bang Kohhran" nihphung Bible a kan hmuh te:*

1. Thuthlung Hlui atanga Israel hnam 12-te leh Thuthlung Thar huna Apostol 12 hmanga hmachhawp lak chhohna chat Isua Krista Kohhran ze ding a ni tur a ni.

2. Thuthlung thar kohhran dik chu Jerusalem atangin Penticost ni a thlarau thianghlim lo thlengin a nemngheh, Jerusalem atanga intan a ni tur a ni.

3. Pathian thupekte zawma Isua krista hriattirna thu pawm tu kohhran a ni.
Revelation 12:17 ...which keep the commandments of God, ...

4. Thupuan 12:1,2 Tin, thilmak ropui tak vanah a lo lang ta a; hmeichhia, nia inthuam, a ke hnuaia *thla* awm, arsi sawm leh pahniha siam lallukhum khum a lo awm a, ani chuan nau a pai a; nau vei nain a sa hram a.

*Hmeichhia* = Kohhran
*Ni (sun)* = Isua Chanchin Tha = Thuthlung Thar
*Thla (Moon)* = Hretu rinawm = Thuthlung Hlui
*Hmeichhia Ni a inthuam* = Kohhran chu Isua Krista chanchin tha eng a thuam a ni.

*Johana 8:12*  Tin, Isuan an hnenah thu a sawi leh a, *"Kei khawvel entu ka ni,* tu pawh mi zui chu thimah a leng tawp lo vang a, nunna eng a nei zawk ang." a ti a.

*Sam 89:34-37* Ka thuthlung  chu ka bawhchhe lovang a, ka hmuia thuchhuak chu ka tidanglam hek lo vang. Vawi khat ka thinghlimna chhalin chhia ka chham a; Davida hnenah dawt ka sawi lo vang; A chi thlahte chu kumkhuain an awm ang a; A lalthutphah chu ka hmaah ni angin a awm bawk ang. *thla* angin *kumkhua atan* tihnghehin a awm ang a, Van duma *hretu rinawm* ang khian," a ti a.

Thuthlung Hlui hi Thuthlung Thar (Isua Krista) vang chauhva eng a vuah ve theih a ni.

*Sam 119:105 * I thu hi ka ke atante hian khawnvar a ni a, Ka kawng atan eng a ni.
*Kohhran dinna,* innghahchhan chu Bible,* Thuthlung Hlui leh Thar* hi a ni tih a rawn ti chiang a ni.

*" Hmeichhia, ...arsi 12-a siam lallukhum a khum "* Thupuan 12:1
Hmeichhia = Kohhran
Arsi = Isua zirtir 12 te
Lallukhum = zirtirte thurin
Kohhran chu Isua zirtir sawm leh pahnihte thurin a thuam a ni.

5. Chu kohhran chuan khawvel pumah chanchin tha a hril zo tu tur a ni. Matthaia 28:18-20
Chuvangin, khawvel pum huap kohhran a nih ngei a tul a, silchar pello mizo kohhran hi khawvel a huap thei lo angin, chutiang kohhran chu, kohhan tam tak an awm. Kohhran lian tak, hnam zawng zawng, lal zawng zawng huapzo, chanchintha keng lo kohhran an awm bawk.

6. *Kohhran lu ber chu* Pathian siam 'mihring' ni lovin, *Isua Krista* a ni tur a ni.

7. Chu Kohhran (woman) chu Thlalerah, rulpui hmuhphak lo vah, a biru tur a ni.
*Hmeichhia* = Kohhran chu, Setana'n a do avangin, a do chhung rei zawng tur ni 1260 a ni a, chu mi chhung chuan kohhran dik hmeichhia chu ni=kum1260 chhung a tlan bo ve ngei tur a ni. He tlan bo hun tlingtla lova lo piang kohhran a ni tur a ni lo.

*Thupuan 12:6  Tin, hmeichhia chu thlalera Pathian buatsaih hmun a neihnaah chuan a tlan bo va, chutah chuan ni sangkhat leh zahnih leh sawmruk an chawm theihna turin.*

*Thupuan 12:14 Tichuan, thlalera a hmunah chuan a thlawh luh theih nan, hmeichhe chu mupui lian tak thla khing hnih an pe a, chutah chuan rulpui hmuh phak lohvah, hun khat leh hunte leh hun chanve chhung zawng an chawm ang.*

Ni khat  =  Kum Khat  = Hun Khat = Ni 360

Judate calendar-ah hian thlakhatah ni 30 vek awmin kum khatah thla 12 an nei a ni.

*hun khat* = kum khat = 30days/mnth x 12 mnths = Ni 360
*hun te leh* = kum hnih = 30days/mnth x 24mnths = Ni 720
*hun chanve* = kum chanve = 30days/mnth x 6mnths = Ni 180
*Ni 1260 = Kum 1260 chhung*



*8. Isua'n Matthaia 24:15 Chuticuan, titiautu tenawm, zawlnei Daniela sawia kha, hmun thianghlima dinga in hmuh hunah chuan (a chhair apiangin a awmzia hre rawh se)*

*Daniela'n thlarau Thianghlim hriattirna a A Thlah La Bang (Remnant Church) Kohhran din lan leh hun tur a sawi lawk nen chu kohhran lo din leh hun chu a inmil bawk tur a ni.  Daniela 12:11-12*

11Tin, halral thilhlan awm fote lak bo a niha, tiauna tenawm dintir a nih hun atang chuan, ni sangkhat leh zahnih leh sawmkua a ni ang. 12Nghak hram hrama, ni sangkhat leh zathum leh sawmthum leh panga thleng zo chu *a eng a thawl e.*

Milem bia chi hrang hrangten an pathian biakna atan halral thilhlan an tih dan theuhin an ti (perform) thin a. AD 496-ah Milem bia, lal thil ti thei tak Clovis, king of the Franks (later France) chuan Catholic pathian biakna chu a hmang tan a, Catholic rinna a darh chak hle.

A tawi zawngin, 508AD-ah Frank, Goth, Catholic leh Arian ten an  sakhuana chungnung zawk inchuhna karah Catholic sakhua ah an inrem ta a. Chung milem bia (Paganism) te biak pathian lim (symbols) te chu Catholic-in chawi nungin, milem bia ten an thilhlan tih dan hrang an neih bansanin, Catholic sakhua danin an be ve ta thung a ni.

_A hnuaia link hi thil thleng ngei thu a nihna tarlanna mai a ni._
What Happened in A.D.508?  http://www.patmospapers.com/daniel/in508.htm
The Story of Clovis http://www.patmospapers.com/daniel/clovis.htm

Daniela 12:11 - Tiauna tenawm din tir - halral thil hlan awm fo lak bo - atangin ni 1290 a ni ang.
     508 AD - halral thil hlan awm fo lak bo
+1290 AD
   1798 AD  Tiauna tenawm din tirin a lo lang ta

Pope Pius VI and the French Revolution http://www.history1700s.com/index.php/articles/12-french-revolution/126-pope-pius-vi-and-the-french-revolution.html

Daniela 12.12   Nghak hram hrama, ni 1335 thleng zo chu a eng a thawl e.     
     508 AD - halral thil hlan awm fo lak bo
+1335 AD
   1844 AD

Isua thil tum, kohhran din, khawvel mamawh, ama aiawh tur kohhran, hmakhawsang huna tlanchhiatna avanga an lo hlawhchham tawh kha, hlauhthawnna leh nekchepna leh tihduhdahna awm tawh hauh lo vin, engthawl leh thlamuang takin Thlarau Thianghlim tanpuina dil chung zelin hnam zawng zawng, ram zawng zawng huapa chanchintha hril zo turin khawvel hmuh theihah kohhran dik thuchah eng chu, engthawlna hun tharah lo chuang chhuakin 1798AD hunah a lo ding lang leh chauh tur a ni.

Tiang chuan, kohhran dik chu Eden huan pawn atangin rul thlah leh hmeichhe thlah = kohhran chu indovin Pathian duh dan chu chu Israela = Pathian fate kaihhruainaah lo langin Apostle kohhran thianghlim chuan do a hlawh dawn tiin kum 1260 chhung a bikruk bo hnuah a lo lang leh ang tih chu Daniela pawh chuan Daniela 12:11,12-ah a lo hrilhlawk bawk a ni.

Chuvangin, chu kohhran hlun tak lo lang leh chu a thlah la bang (remnant church) Bible-in a tih awm zia leh a tih kohhran chu a ni a, Pathianin Pathian fa kaihhruaia a kaihhruai laia Biak Buk inrelbawlna khan Israel fate thlan bik an nihna chu hlen tura inrelbawlna a ni nghal a ni.

Israel hnam sawm leh hnam hnihte kha biak buk hian a phuar khawm tlat a, chu chu lungpui chunga Isua kohhran din nen a tehkhin theih a, chu kohhran behchhan chuan chanchin tha hrila ram zawng zawng leh hnam zawng zawng hnena puang tura mawhphurhna chu ringtute kovah a nghah a ni.

Matthaia 16:18 chhiar apiangin kohhran din leh thawr mai zelna lam a kawk lo va, kohhran hmunpui pakhat = biak buk atanga Pathian fa hnam sawm leh hnam hnihte chuan chanchin tha kan hril tur thu a kawk a ni. Chu chu, grape zung chawm: grape kung, grape zar leh grape hnah te kan lo nih dan, Kohhran, Isua Krista Taksaa thlarau thilpek tihkoh (Apostle), zawlnei (Prophets), chanchin tha hriltu (Evangelist), kohhran chawmtu (Pastor) leh zirtirtu (teacher) te pum khat kan nihna tur chu a ni.

Chuvangin, grape kungpui hrui zawma beramno tlanna chanchin tha hrila puang chauh tur kan ni a, kohhran pawlin grape kungpui hrui a zawm dan chu, keini a pengte (kohhrante) hian thawhlawm leh kan chin statistic report thlenga grape kungpui hrui zawm kan nih thlapna hi a ni. Chutiang chuan, Israel fate khan khawvela an mawhphurhna chu hlen turin Pathianin biak buk inkaihhruaina leh inbawlna chu Pathian fate hnenah a lo pe a ni. Tichuan, Krista pakhat, kohhran pakhat, Israel hnam sawm leh hnam hnih te chu Pathianin Israela (Singular) a tih tlat anga Krista rawngbawl tura thlan kan ni.

Kan Holy Bible-in A thlah la bang kohhran a tih bak lo hi chu khawvel pian tirha talh tawh beramno tlantu zawm kohhran a awm lo va, kohhran dik tehna pakhat kum 1260 pawh bi bo lo kohhran hlun tak nih ringawtna pawhin bible-in a sawi tehna hlen famkim zo lo a nih avangin kohhran dik lo a ni mai.
A thlah la bang kohhranin chanchin tha a puan tur chu tha hnemngai takin Paulan Hebrai 5: 12A hun ngaihtuah zawngin zirtirtu ni tawh hial awm in ni na a, Pathian thu bul ber, a aw b te chu zirtir in ngai leh ta a, chaw rum ni lova hnute la ngai mi ang in lo nih tak hi. 13,14 Hnute (khawngaihna) ring apiang chuan felna thuah hian hriatna a nei si lo, nausen an nih avangin. Chaw rum erawh chu puitlingte tan a ni, chungte chuan an hman fo avangin, chhia leh tha fiah turin an hriat theihnate chu an sawizawi tawh.

Chu dinhmun thar duhawm tak ‘puitling lam pan’ a tih hian Jona, Paula, Johana te ang a hun hnuhnung kohhran miten Isua Krista thuchah Chanchin Tha chu hrila puitlin lam pana thanglian turin Isuan thu min chah a ni. Chaw rum thu chu tah hian kan sawi hman ta lo a ni.
*Thupuan 12:17 “Tichuan, dragon chu hmeichhe chungah chuan a lo thinur a, a thlah la awm, Pathian thupekte zawma Isua hriattirna thu pawmte chu do turin a kal ta a.”* tiin hmeichhia=kohhran chuan nasa taka do a tawh leh dawn thu hi future tense a ni.

Wednesday, 24 January 2018

KRISTA DÂN CHU
(Galatia 6:2-5)

Paula chuan phurrit phurh leh Krista dân te chu thil inzawm tlat niin a sawi a. “Krista dân”a tih chu eng nge ni? Matthaia 22:34–40; Johana 13:34; Galatia 5:14; 6:2. ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

Paula țawngkam hman “Krista dân” (Grik țawngin, ton nomon tou Christou) tih hi amah vêkin țawngkam dang deuha 1 Korin 9:21-a hmang bawk tih loh chu Bible hmun dangah a lang ve miah lo va.

Chutiang taka țawngkam danglam bîk a nih avâng chuan hrilhfiahna chi hrang hrang pawh a tam hle rêng a.

Mi țhenkhat chuan Sinai tlânga pêk Pathian dân kha chu dân dang, Krista dânin a thlâk daih tawh tih tilangtu niin an ngai a.

Mi țhenkhat dang chuan, he laia dân tih thumal hi thil nih dân phung tlângpui sawina ni maiin an ngai thung (Rome 7:21 en la), chumi awmzia chumi dangte phurrit kan chhâwksak hian Krista tih angin kan ti ve tihna a ni.

A hnuhnûng zâwk hi chuan dikna chen eng emaw chu nei tho mah se, a sawina boruak leh Galatia 4:12-a hetiang deuh țawngkam dang a hman dân ațang hian “Krisa dân zawm famkimna” chu hmangaihna hmanga Thu Sâwm Pêk zawm famkim thu sawina tho a ni tih a lang a.

A hma pawhin Paula vêk hian Krista lo kal hmasakna khân țhatnadân hi engmah lovah a chantîr loh thu a lo sawi tawh a. Chuti ahnehin, hmangaihnain ahrilhfiah țhatna dân hi chuan Kristian nunah dinhmun pawimawh tak a la chang chhunzawm zêl zâwk a ni.

Isuan leia rawng a bâwl lai zawnga zirtîr țhin leh a dam chhûng mai ni lovin, a thihna hmang pawha a lo tih țhin khaikhâwmna a ni a.

Mi dangte phurrit kan chhâwk hian Isua hniak hnûng kan zui a ni mai lo va, dân kan zâwm famkim tihna a ni bawk.

He lai thu-ah hian thil dang pakhat sawi fel tûr a la awm a, chu chu Galatia 6:2 leh 6:5 inkalh tlat nia lang hi a ni. Amaherawhchu, Paula hian thil pahnih sawifiahna atân țawngkam pahnih a hmang a ni tih kan hria a nih chuan awlsam tê-in kan ching fel thei mai thung ang.

Kan hmuh tawh ang khân, châng 2-naa phurrit a sawina thumal (Grik țawngin, baros) hian lam hla deuh hleka phurh thlen tûr thil rit takeng emaw a kâwk a. Châng 5-naa a thumal hman erawh hi chu phortion niin, chu chuan lawngin bungrua a phurh emaw, sipaiten an hnunga an ah țhin ipte emaw, chhûl chhûnga awm nausên emaw a kâwk ve thung a.

Hêng kan han sawi tâkte ațang pawh hian mi dangten min phurhpui theih phurrit eng eng emaw a awm a, chutih rual chuan mi dangin min phurhsak theih miah loh phurrit pawh a awm tho bawk tih alang, entîr nân, mahni inthiam lohna kan neih te, hrehawm tawrhna te, leh thihna te hi. Hêngahte hi chuan Pathian chauhin min țanpui thei rêng a ni (Mat. 11:28–30).

I phurrit țhenkhatte kha chu mi dangten an chhâwk theih lai chein, țhenkhat erawh chu LALPA chauhin a chhâwksak thei thung chea. Nangmah maia i phurh zawh loh i phurritte chu engtin nge LALPA hnêna thlen mai nachâng i hriat theih ang?

Tisa Thiltihte Chu

TÎSA THILTIHTE CHU

Tîsâ leh Thlarau inbeih tawn reng thu a sawi hnuah Galatia 5:18–26-ah hian hêng nihphung pahnihte inan lohna chu a thiltihte ve ve-te târlangin a sawi zau leh ta a.

Hetianga thil ţha emaw, thil ţha lo emaw ziah tlar duat hi Juda-te leh Greco-Romean te thuziakah chuan thil pangngai tak a ni rêng a. Paula thil ziah pawh hian kan pumpelh tûr nungchang țha lo leh neih ve kan tum tûr nungchang dikte chu min hrilh a ni.

A hnuaia Bible châng târlanten nungchang țha leh nungchang țha lo an sawite hi ngun takin chhiar la. Engtiang kawngin nge Galatia 5:19–24-a Paula sawi leh hêng chângten an sawi hi a inan a, a danglam bawk sawi rawh. Jeremia 7:9; Hosea 4:2; Marka 7:21, 22; 1 Timothea 3:2, 3; 1 Petera 4:3; Thupuan 21:8. ___________________________________ ________________________________________________________________________

Paula hian mi dangten nungchang țha leh nungchang țha lo hrang hrang an ziah chhuahte hi a hre chiang ve tho nachungin, Galatia Lehkhathawna a hman dân nên hi chuan danglamna lian tak tak a awm a.

A hmasa berah chuan, Paula hian hêng nungchang chi hnihte in an lohna hi sawi ve tho mah se, a sawi dân phung erawh a inang lo va. Nungchang țha lote chu “tisa thiltihte” tiin a sawi a, nungchang țhate erawh chu “Thlaraurah” tiin a sawi ve thung.

Hêng nungchang pahnihte inan lohna hi hriatthiam a pawimawh hle mai. James D.G. Dunn-a chuan ti hian a lo ziak a:
“Tîsâ chuan thil phût a nei a,
Thlarau erawh chuan a pe chhuak thung.

A hmasa zâwk hi chuan mahni châk zâwng leh duhzâwng ringawt a ngaihtuah a, a hnuhnûng zâwk erawh hi chuan mi dangte a ngaihsak a, a dam thlap a, a dawhthei a, a rintlâk êm êm bawk. Pakhat hian mihringin kan duhzâwng anga thil kan sîksâwi nasat țhinzia a tilang a, pakhat dang hi chuan Pathianin min țanpui a, chhûng lama siam tharna hi nungchang rintlâk neih theihna hnâr a ni tih min hriattîr ve thung a ni.”—The Epistle to the Galatia, p.308.

Nungchang țha leh nungchang țha lo a ziah chhuahte danglamna lian tak dang leh chu nungchang țha lote hi pakhat chauh anga sawiin, “tisa thiltihte” a ti a. Nungchang țha erawh chu pakhat anga sawiin, “Thlarau rah” a ti mai thung. Heta țang pawh hian tisaa nun chuan ințhenhranna, buaina, innghirnghona, leh inpumkhat lohna bâk a thlen thei lo tih a lang reng mai a. Chutih laiin, Thlarauva nunna erawh chuan Thlarau rah pakhat a chhuah ve thung a, chu chuan inpumkhatna thlentu nungchang pakua a lantîr ve leh chhâwng țhîn a ni.

Hetiang hi a nih avângin, mi țhenkhat chuan Pathian chungchâng kanrin dân chu thil pawimawh ber a ni lo, kan tih tak phawt chuan a țha vek tiin an sawi mai țhîn a.

Mahse a dik hauh lo. Paulan nungchang țha lo a ziah chhuahte hian chumi leh ling chiah chu a nihzia a tilang zâwk a: Pathian chungchânga ngaihdân dik lo neihna chuan mipat hmeichhiatna hman khaw lohnaah leh sakhaw biak dân dik lovah mi a hruai lût țhîn a, chu chuan mihringte inlaichînna a tikehchhe vek țhîn. Chu mai pawh ni lovin, nunna hial pawh minchantîr thei bawk (Gal. 5:21).

Paulan “tîsa thiltihte” tia a sawi hi en la. A zavai hian Thu Sâwm Pêka a khawi emaw ber tal bawhchhiatna a ni zêl tih i hmu thiam em?

Thihna Hian Sual A Dawi Mawi Em??

TIHNA HIAN SUAL A SAWI MAWI EM?

Paula an puhna pakhat chu rinna avâng chauha thiam chantîr kan nih thu a sawi țhin khân thil sualti tûrin mi a tingampa sawt tih a ni a (Rome 3:8, 6:1).

Chutianga puhtûte chuan ‘Pathian pawm tlâk ni tûrin dân zawm a ngai lo a nih sî chuan, eng vângin nge kan nun dânah kanfîmkhur a țûlna vak awm ang?’ tiin an sawi țhîn a.

Hetiang deuha puhnate hi Luther-a pawh khân a rawn hmachhawn ve leh chiah a ni Engtiangin nge Paula hian rinna avâng chauha thiam chantîr kan ni tih thurin hian nungchang sual put pawi tih lohna min neihtîr a ni tia an puhna chu a chhân lêt? Galatia 2:17, 18. ___________________________________________________ ___________________________________________________________

Amah beituten an puh chhiatnate chu “Hnai lo ve” (“Chutiang chu Pathianin a thlen phal lul suh se,” ESV) tiin achhâng lêt a. Krista hnên kan pan thawh hnûah pawh hian suala tlûk luh leh theih chuni tho mah sela, chumia mawhphurtu erawh chu Krista a ni lo chiang a. Dân kan bawhchhiat a nih chuan, keimahni ngei hi a bawhchhetute chu kan ni.

Engtin nge Paula hian Isua Krista nêna an inpumkhat dân chua sawifiah? He a chhânna hian engtin nge amah dotuten an puhnate chu a chhân thlâk? Galatia 2:19–21. ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

Paula hian amah dotûte țanchhan chu âwm ang lo a tihsak khawp mai a. Rinnaa Krista lo pawm mai hi thil tê tham tak a ni lo va; kan nun dânah inthlâk danglam tak tak a awm sî loh chuan, Pathian pawhin mi felah min chhiar thei bîk lo a ni.

A leh lamah, rinnaa Krista pawm mai erawh chu a dân a dang daih a. Krista nêna inzawmna pumhlûm neih niin, a thihna leh thawhlehna țâwmpui vêna a ni. A thlarau lam zâwng chuan, Paula hian Krista nên chuan khenbeh tawh kan ni a, chuvângin mahni hmasialnaa zung kaih kan nun dân hlui sual takte kha a kan lo bânsan ta niin a sawi a (Rome 6:5–14).

Kan nun dân hlui chu kan thlah ta hmiah a. Thil engkim chu a lo thar ta vek bawk (2 Kor. 5:17). Krista-ah chuan nun thar nei tûrin kaihthawh kan ni tawh a. Keimahni chhûnga nung, tho leh Krista chuan nî tin amah ang deuh deuh tûrin min siam țhar zêl țhîn a ni.

Chuvângin Krista rinna chu thil sual tih phahna tûr ni lovin, Krista nêna inlaichînna thûk zâwk leh nghet zâwk nei tûra sâwmna a ni a, chutiang inzawmna chu dân zawm avânga chhandamna chan inzirtîrna sâkhuaah hian hmuh theih a ni ve ngai rêng rêng lo a ni.

Engtiangin nge dân thiltihte tel lova rinna avâng chauha chhandam kan nih thû hi i lo hriatthiam ve?

A tihlâu deuh chein, sual tih phahna chhuanlam a ni palh hlauh thei niin ingai nge ni a, i lâwm êm êm zâwk? I chhânna chuan chhandamna i hriatthiam dân engtin nge a lantîr?

Dan Thiltihte

DAN THILTIHTE

Paula hian Galatia 2:16-ah ngawt pawh mi tû mah “dân thiltihte” avânga thiam chang an awm loh thu hi vawi thum lai a sawi a.

“Dân thiltihte” a tih hi eng nge ni? Engtin nge hêng Bible chângten (Gal. 2:16, 17; 3:2, 5, 10; Rome 3:20, 28) “dân thiltihte” a tih awmzia hi hrethiam thei tûrin min țanpui? _______________________________ ________________________________________________

“Dân thiltihte” tih țawngkam awmzia hrethiam tûr chuan engtiangin nge Paula hian dân tih thumal hi a hman țhin tih kan hriatthiam hmasak phawt a ngai a. Dân (Grik țawngin, nomos) tih thumal hi Paula lehkhathawnahte hian vawi 121 lai a lang a. Thil chi hrang hrang–Pathianin zâwm tûra amîte a duh dân (law) te, Mosia lehkhabu panga (Torah) te, Thuthlung Hlui pum pui te leh, mi zawng zawng zawm tlân tûr dân sawina te a ni thei vek a. Chutih rualin, Paulan a hman dân takah hi chuan Mosia hmanga Pathianin amîte hnêna a pêk dân chi hrang hrangte kha a kâwk deuh zêl a ni.

Chuvângin “dân thiltihte” tih țawngkam hian Mosia hmanga Pathianin a pêk dânin–țhatna dân (Thu Sâwm Pêk) a ni emaw, serhleh sâng dân a ni emaw–a phût zawng zawngte kha a huam vek niin a lang. Paulan a sawi awmzia tak chu, eng anga nasa pawhin dân hi zawm tum mah ila, kan thuâwihna chu Pathianin thiam min chantîr phahna leh, Pathian hmaa mi fel tia puan kan nih theihna tûr khawpa țha a tling zo ngai dâwn chuang lo tihna a ni.

A chhan chu, Pathian dân hian ngaihtuahna leh thiltih kawng tinrêngah rinawmna vâwrtâwp a phût tlat a–chu pawh chu eng emaw châng chauh ni lovin, engtik lai pawhin a la ni ta deuh deuh a; a thupêkte hi a țhen a zâr chauh ni lovin, a zavaia zawm vek a ngiat tlat bawk a ni.

“Dân thiltihte” tih țawngkam hi Thuthlung Hlui lamah chuan a lang ve lo va, Thuthlung Thar lamah pawh Paula lehkhathawnte tih lovah chuan hmuh tûr a awm miah lo bawk. Amaherawh chu, kum 1947-a Tuipui Thi kam vêla Juda pâwl pakhat, Isua hunlaia chêng ve, Essene-ho antih maite thuziak hlui eng emaw zât an hmuh chhuahte (Dead Sea Scrolls) ațang khân “dân thiltihte” tih țawngkam awmzia chu hriatthiam a lo ni ta a.

Hêng lehkhabu zialte hi Hebrai țawnga ziak a ni a, zial pakhatah chuan he țawngkam chiah chiah hi a lo awm ve tlat mai. Chu lehkhabu zial hming chu Miqsat Ma’as Ha-Torah a ni a, “Dân Thiltih Pawimawh Tak Takte” tia lehlin theih a ni.

He lehkhabu zialah hian Bible behchhana thil thianghlimte tihbawlhhlawh a nih lohna tûra vênhim dân chi hrang hrang sawifiah a ni a; chûng zîngah chuan Jentail-te lak ațanga Juda-te danglam bîkna eng emaw zât pawh a tel a.

A tâwp lamah chuan hêng “dân thiltihte” hi țha taka i zâwm a nih chuan, “mi fela chhiar i ni ang” tih a inziak a ni. Paula ang lo takin he lehkhabu zial ziaktuhi chuan rinna avâng ni lovin, nungchang țhat avânga felna hlawh chhuak tûrin min râwn a ni.

Nangma nun kha inen la, engtiang taka țhâin nge Pathian dân hi i zawm le? Dân zawm avânga thiam chan tûr ni ta ang se, thiam chang thei tûr khawpa țhâin i zâwm niin i inhria em? (Rome 3:10–20 en la).

I inhre lo a nih chuan eng vânga inhre lo nge i nih, i chhânna chuan engtin nge heti laia Paula thil sawi hi hrethiam tûrin a țanpui che?

Tuesday, 23 January 2018

Dan Thu Zawng Zawng Chu Zawmin

*DÂN THU ZAWNG ZAWNG CHU ZÂWMIN*
( GALATIA 5:13-15)

Engtin nge Galatia 5:3-adân thu zawng zawng zawm vek a sawi hnâwmna hi Galatia 5:14-a a sawi mâwi leh si-na nên hian kan sawi rem theih ang?

Rome 8:4; 10:5; 13:8; Galatia 3:10, 12; 5:3, 14 te pawh en la. ____________________________________________________________________________________________

Mi tam tak chuan dân thu zawng zawng zawm vek a sawi hnâwmna leh a sawi mawina te hi thil inkâwlkalh tak, dik ve ve thei tho ni bawk si ang chi hi niin an ngai a. Mahse a ni lo. Paula hian Kristian nun leh dân inlaichînna sawi fiah dân kawng pahnihte inan lohna târlan nân he ţawngkam hi a hmang ve ve tih hriat tûr a nia.

Entîr nân, Kristiante chuan dân an zâwm tûr a ni ti anga sawina rêng rêngahte hian “dânina phûtte ti” tih angin a sawi ngai lo rêng rêng a.

He ţawngkam hi chu dân hnuaiaawmte leh dânin a phût thilte “ti-a” Pathian pawm tlâk nih khêlte nungchang sawi nân chauh a hmang ţhîn a ni.

Mahse hetianga kan sawi avâng hian Kristaa chhandamna lo neite chuan dân an zâwm lo kan tihna erawh a ni lo. Paula pawhin dân an “zâwm famkim” niin a sawi a.

A sawi awmzia chu, Kristian nungchang dik tak chu dânin a phûtte pâwn lam lang theia “tih” ang mai lo deuh hi a ni a tihna a ni zâwk.

Paula hian “tifamkim”tih țawngkam a hmang a, a chhan pawha tih a tih aia thûk daih zâwk a nih vâng a ni.

Hetiang thuâwihna hi chu Isua Kristaa zung kaih tlat a ni a (Mat. 5:17).

Dân thlauhthlâkna a ni lo va, hmangaih tûra dân sawi hnâwmna lah a ni hek lo; ringtuten dân zawng zawngin a tum dik tak leh awmze dik tak an lo hriat theihna tûr a ni zâwk a ni.

Paulan dân awmze famkim hmuh theihnatûr a sawi chu khawiah nge a awm le?

Leviticus 19:18; Matthaia 19:19; Marka 12:31, 33; Rome 13:9; Jakoba 2:8.______________________________________________________________________________________________________________________

Paula hian Leviticus 19:18 thu a sawi chhâwng chu ni tho mah se, a sawi chhâwn chhan tak erawh chu Isua pawhin a lo sawi chhâwn ve tawh vâng a ni a.

Amaherawh chu, Isua kha Juda sakhaw zirtîrtute zînga dân thu zawng zawng khaikhâwmna atâna Leviticus 19:18 thu hmangtu awm chhun a ni lo va. Isua pian hma daiha mi, Rabbi Hillel-a pawhin ti hian alo sawi tawh a: “Nangma ngaiha huatthlala chu i vêngte chungah pawh ti bîk suh; chu chu dân thu zawng zawng khaikhâwmna a ni” tiin.

Mahse Isua thlîr dân erawh a dang khawp mai (Mat.7:12). Dân thu zawng zawng zawm vek a sawi mâwi a ni mai lo va, dân leh hmangaihna te hi thil inrem lo a nih loh dân pawh a târlang nghâl bawk.

Hmangaihna tel lo chuan dân hi thil ruak leh khirh tak a ni ringawt a; chutiang bawkin dân tel lo chuan hmangaihna hian kalna tûr lam a nei lo hrim hrim bawk a ni.

Mi dangte hmangaih nge awlsam zâwka Thu Sâwm Pêk zawm? Eng vânga awlsam zâwknge a nih? I chhânna chu in pâwlah i sawi dâwn nia.

Tuesday, 16 January 2018

Pathianin A fapa A Tir Chhuak Ta A

PATHIANIN A FAPA A TÎR CHHUAK TA A
(Galatia 4:4)

“Nimahsela a hun bi a lo kim khân Pathian chuan a Fapa, hmeichhe hrin, dân hnuaia piang chu a tîr chhuak ta a” (Galatia 4:4, ESV).

Paula hian “hun bi kim” tih țawngkam a hmang kher a, hei hian Pathian chu mihringte tâna aruahmannate tihlawhtling ngei tûrin hnâ a thawk a ni tih a tilang.

Isua kha ama duh hun huna rawn kal ve ngawt a ni lo va; Pathian hun ruatah chiah chiah a ni a lo kal ni. A lo kal hunlai vêl kha Pax Romeana tia a hriat a ni a, Rome ram awp chin zawnga remna leh muanna a thlen lai hun a ni a, chu chuan kum zahnih chhûng vêl a awh a ni.

Khatia Rome sipaiten Mediterranean Tuipui kam vêl ramte an hneh tâk hnû khân remna leh muanna a lo thleng a, hnam hrang hrangte chuan țawng thuhmun hmang tlângin, hnamzia pakhat an ințâwm a, inkal pawhna a lo țha ta bawk nên, hei vâng hian chanchin țhapawh chak takin a darh theih phah rêng a ni.

Bible thlîrna lam ațang pawhin hetih lai hun hi Pathianin atiam tawh Messia lo kal hun atâna a lo ruat sa a ni ve chiah bawk (Dan. 9:24–27).

Eng vângin nge Krista khân min tlan theihna tûrin kan mihring nihphung hi a rawn neih ve kher a țûl le ? Johana 1:14; Galatia 4:4, 5; Rome 8:3, 4; 2 Korin 5:21; Filipi. 2:5–8; Hebrai 2:14–18; 4:14, 15._______________________________________________________________________________________________________ Galatia 4:4 leh 5-ah hian Bible-a chanchin țha sawina tâwi kim ber pakhat chu kan hmû a.Mihringte chanchina Isua a lo kal ve hi tihpalh thil thu a ni lo. Pathian chuan a Fapa a rawn tîr thla a.|awngkam danga sawi chuan, chhandam kan nih theihna tûrin Pathian hmâ a rawn lâ pawh kan ti thei ang chu.

Hêng châng pahnihtea lang chiang deuh mai bawk chu Krista chatuana Pathian a nih thu hi a ni a (Joh. 1:1–3; 18; Filipi 2:5–9; Kolosa 1:15–17).

Pathian chuan vântirhkohtu emaw a rawn tîr mai lo va. Amah ngei a lo kal a ni.Isua kha awm țan nî nei lo Pathian Fapa ni mah se, “hmeichhe hrin” erawh a ni ve tho bawk a. He lai thu hian mipa chî tel lova piang a nihna a kawh tho rualin, mihring dik tak a nihzia sawi lan a tum mah zâwk niin a lang.

“Dân hnuaia lo piang” tih țawngkam hian Isua kha Juda hnama piang a nih thû a sawi bâkah,mihring zawng zawngin kan phurh vek ânchhia chu ani pawhin a rawn phur ve a ni tih a kâwk bawk.Keimahnia inchhandam mai thei kan nih loh avângin Krista chu mihringa a rawn țan a, kan nihna min rawn țâwmpui ve a ngai a. Suala tlu tawh kan nihphung chu a Pathian zia nên ainbelhbawm a, chumi avâng chuan kan Âiawh, kan Chhandamtu leh kan Puthiam Lalber ni tûrin a tling ta a ni.

Adama pahnihna a nihna angin Adama pakhatnain a thuâwih lohna avânga a lo hloh tawh zawng zawngte chu rawn la kîr leh vek tûrina rawn kal a (Rome 5:12–21).

Athuâwihna hmang khân dânin a phûtzawng zawngte chu tlingtla vekin, Adama lo hlawhchham tawhna chu a tlan chhuak a. Kraws-ah khân mi sualte thih âi thîin, rinna dik tak neia a hnêna intulût zawng zawngte chu tlan chhuak vek tûrin dikna chanvo alo nei ta a ni.