KUMSANG ROREL LEH SUAL TAWPNA (Thupuan -20)
Thupuan bung 19 leh 20 hi thuin zawm a ni a. Thupuan 19:11-21 ah Isua lokal lehna sawi a ni a, chu chu kum sang rorelin a chhunzawm nghal a ni.
Chumi awmzia chu Isua lokal lehna hi kum sang rorelna atana bulțanna tihna a ni.
Tin, Isua lokal lehna hi Amah ngei, hmuhtheiha Alo kir lehna a ni a. "Ka lokir leh ang" (Johana 14:3). "Mihring Fapa hi thiltihtheihna leh ropuina nasa tak nen van chhum chunga lokal an hmu ang" (Matthaia 24:30). "Lalpa ngei chu authawm nen, vantirhkoh chungnungber aw nen, Pathian tawtawrawt ri nen, van ațangin Alo chhuk dawn si a" (1Thesolonika 4:16)."Mit tinrengin an hmu ang" (Thupuan 1:7).
Zawhna țhenkhat awm thei chu: Vantirhkoh kuta chabi leh khaidiat lian tak hi enge ni? Leilawt hi enge ni? Setana kum sang khat chhung phuar hi enge a awmzia?Kum sang rorelna hi khawiah nge a awm ang? Engtinnge Pathianin sual A tihbo hlen ang? tih tehi an ni.
CHAHBI LEH KHAIDIAT LIANPUI
Hei hi chahbi leh khaidiat tak tak a sawina ni lovin, heng Thupuan 20 a thil lo thleng zawng zawng chunga van lamthuneihna leh thiltihtheihna entirtu (symbol) a ni.
LEILAWT HI ENGE NI?
Leilawt hi Greek țawng chuan "abussos" a ni a, Sap țawng chuan"abyss" tia lehlin a ni. He thumal hi Bible ziak hmun hrang hrangah hman a ni a. Rom 10:2-ah chuan thlan sawi nan a hmang a. Thupuan 9:1,2 ah chuan"leilawt khuarkhurum" tiin a sawi a, chu chuan Arabian thlaler ramro leh ruak a kawk a.
Tin, Genesis 1:2-ah chuan khawvel hi mihring chen nana siam anih hmaa he leilung chhia leh ruak ,thim mup leh thuk tak anga sawi nan a hmang a ni.
Hemi țawngkam ang deuh hi Isaia 24:1,3 ah leh Jeremiaah 4:23 ah hman a ni bawk.
Eng pawh nise kan chenna leilung hi fang chhuak vek mah ila khuarkhurum mawng neilo hmuh tur hi a awm lo hrim hrim tih chu thil chiang a ni. Chuvangin he thumal leilawt"abussos" hian a entirchu ram ruak , thuk, thim, thihna hmun emaw, thlan emaw a ni.
ISUA LOKAL LEH HUN A THILTHLENG TE:
1) Sakawlh leh zawlnei derte leh Setana hnung zuitute zawng zawng chu tihhlum an ni ang. Thupuan 19:20,21.
2) Mi thianghlim muhil tawhte zawng zawng chu thlan ata kaihthawh an ni anga, chu chu thawhlehna hmasa chu ani. Thawhlehna hmasaa telte chu an engthawlin anthianghlim a ni. Chunghochungah chuan thih hnihna chuan thu reng a nei tawh lovang.Tin, mi thianghlim nungdama awmte pawh chu țawih thei tawh lo leh thi thei tawh lova tihdanglam an ni nghal bawk anga, tichuan kum sang khat atan Krista nen rorelin chum zingah lak chhohin an awm ang. (Johana 5:28,29; 1Thesolonika 4:16; 1Korinth15:52,53; Thupuan 20:4,6).
3)Mitthi dang (misual) te erawh chu kum sangkhat a vei hma loh chuan an la nung rih lova. Tichuan, kum sangkhata vei hnuah kaihthawh leh rih tur a ni.
Chu chu thawhlehna hnuhnung zawk chu a ni a, he thawhlehnaa telte chu thiamloh changin, chatuan atana tihboral an ni tawh ang. (Johana 5:29; Thupuan 20:5,7).4)Setana chu kum sangkhat atan leilawtah phuar a ni ang. (Thupuan 20:2,3). Hei hian a sawi tum chu, a tir lama kan sawi tawh angin, leilawt chuan thlaler ram ruak leh thim, thihna hmun a entir kan tih tawh kha.
Mi thianghlimho zawng zawngte lah kha vanah lak chhohvin an awm tawh a, misual ho zawng zawng lah an thi vek tawh, kum sangkhat a vei hma chuan an tho leh rih dawn lo.Chuvangin, kum sangkhat chhung zawng chu Setana hian mi bum tur nei lovin he kan lei ruak, misual thi tawhte ruanga khatah hian khuahkhirhin a awmdawn a ni.
Thuthlunghlui huna, "Remna Ni" an hman khan, puithiam Lalber chuan Lalpa pual Kel thisen hmangin Biak buk chhung hmun thianghlimberahIsrael mipuite tan puithiam hnathawkin Pathian nena inremna siamin Biak buk tlenfaina a nei a, tichuan Puithiamin chu hna chu a thawh zawh hnu chuan Biak buk ațanga lo chhuakin Azazela pual Kelpa, Setana entirtu lu chungah chuan a kut nghatin Israel mipuite sualna leh bawhchhiatna zawng zawng chu puangin Kelpa lu chungah chuan a dah ta a ni.Tichuan Kelpa chu Thlaler ram hla takah tuma awm lohnaah an kalbopui țhin a ni. (Leviticus 16:21,22).
Chutiang chiah chuan, tunah hian Krista chuan Van Biakbuk hmun thianghlim ber, kuta sak ni lo. (Hebrai 9:11) thianfai turin A mite chhandamna hna chu A thawkmek a, he hna hi A thawh zawh hun hunah A mite sualna leh bawhchhiatna zawng zawng chu Setana chungah A la nghat dawn a ni.
Tichuan kum sangkhat chhung zawng chu Setana chuan mi thianghlimte sualna leh bawhchhiatna zawng zawng chu phurin he leilung, Thlaler ramruaka lo chang ta turah hian a vahvaihpui tawh dawn a ni.
Chu chu a ni, Setana kum sangkhat chhung leilawta phuarin aentir chu a ni.
KUM SANG RORELNA HMUN CHU
Kum sang rorel chhunga kan leilung awm dan tur chu zawlnei Jeremia hian chiang takin a lo sawi a.
"Leilung chu kahan en a, ngaiteh, Tiau leh ruakina awm: Vante pawhin eng an nei lo. Tlangte ka en a, ngai teh, a nghing a, mual zawng zawng pawh an phe hlawk hlawka. Ka han en a, ngaiteh, mihring an awm lova...." (Jeremia 4:23-26).
"Chumi nia Lalpa thahte chuan lei tawp ațangin lei tawp thlengin an dap ang: sun loh leh khawmloh leh phum lohvin an awm anga; lei chunga ekdur mai an ni ang." (Jeremia 25:33).Chubakah he lei hi chu kum sangkhat chhung chu Setana vahvaihna ram ala nih rih dawn a. Tin, misual thi zawng zawngte kha kum sangkhat a vei hma chu an la thawh rih dawn loh avangin, chungho ruang uih kara, Isua hoa, rorel tura kum sangkhat chhung zet mai han khawsak leh rih chu thil theih a ni lo.
Eng pawh nise Tirhkoh Paula'n, mi thianghlim nungdama awmte leh lo nung lehate kha a rualin vanah lak chhohin an awm ang a ti a.
Chubakah Jerusalem thar van ațanga a lo chhuk hun tur leh chu khawpui thianghlim leh a chhunga chengte chu bei tura Setana phuar anih ațanga phelh anih leh mi sualte lo thawhlehna hi kum sang rorel zawh hnuah anih avangin, kum sang rorelna hi vanah a ni tih a chiang a ni. (Thupuan 20:7-9,21:2).
KUM SANG ROREL AH HIAN ENG RO NGE KAN REL ANG?
Kum sang rorelnaah hian mi thianghlimte pawh kan tel dawn a.Tin, he rorelnaah hian Vantirhkoh thil tisualtu zawng zawngte leh mi sual zawng zawngte rorel sak tur a ni. (2Petera 2:4; Juda6:1 ;1Korinth6:2,3).
Chubakah he rorelna hunah hian chhungkhat lainate vanram kai ve ngei tura kan rin, mahse kai si lote an awm a nih pawhin chung avanga kan zawhna zawng zawngte pawh chu chinfel ani ang a,Pathian rorelna dikzia leh felzia chu tarlan a ni ang.Tin, he leia kan damchhungnia kan chunga thil thleng leh Pathian rorelna leh hnathawh dan kan hriatthiam loh leh rinhlelhna zawng zawngte pawh chinfel vek a ni tawh ang.
Hetih hunah hian mi felte chu lalte leh puithiamte angin Pathian hnenah ro an rel a. Pathian leh Krista puithiamte an niang a, Thupuan 20:6).
Tin, Bible khaikhinin mi sualte ro an relsak ang a,mi sualte tuar tur chu, an thiltih ang zelin tihfel a ni ang a; thihna buah an hming zawna ziak vek ani. ( GC. 660.661. DA. 58).
INDO TAWPNA LEH SUAL TIHBO HLENNA.
Kum sangkhat tawpah chuan, Krista chu leiah Alo kir leh a. Tlan tawh mipui tam tak leh Vantirhkoh tam takte'n an rawn zui nguai nguai bawk a. (GC 662).Tichuan Setana pawh chu phuar a nihna ata phelh a ni a, mi sual thi tawhte pawh chu an lo tho leh vek a. Chu chu thawhhnihna a ni.
Tichuan, mi thianghlim riahhmun leh khaw duhawmchu an hual a, nimahse Van ațangin meia lo tla a, anni chu a kang ral ta a. (Thupuan 20:7-9).
Chu chu thihhnihna chu a ni. (Thupuan 20:14).
Țhenkhatin misualte hi chatuanin thi theisi lovin an kang dawn niin an ring a, he rinna hi Thlarau thithei lova rinna leh Thlarau biakna zirtirna ațanga chhuak a ni.
A chunga kan tarlan angin 'a kang ral a' tih a ni a,hei hi hremhmun (meidil) kan tih chu a ni, hei bak hi hremhmun meidil dang sawina Bible-ah aawm lo.
An tawrh dan tur leh a rei lam zawng chu a ni ang kher lovang, an thiltih ang zela relsak tur an nih avangin.
Amaherawh chu an tana hun ruat țheuhah an kang ral dawn a ni.
Kum khuaa kang tura rinna hian "Pathian chu hmangaihna a ni" tih hi a kalh tlat a ni.
Van ațanga mei lo tla hian sual leh sual hnathawh rah (anchhe dawng tawh zawng zawngte hi) a kang ral vek ang a, tichuan lei hi siamthar leh a ni dawn a ni.
Chu chu a ni, "thuhnuairawlh te chu an eng a thawl e; lei hi an la rochung dawn si a," tia Matthaia 5:5-a a lo sawi chu ni.
Heng Bible changte hi chhiar la:-Sam 37:9,10,20,30;Malakia 4:1;2Petera 3:7; 2:6;Juda 7; San 92:7."Manganna leh indona chu an tawp ta.
Hreawmna nasa tak pawh a lo zo ta. Tlansaten an hla ropui, "Beramno talhtawh, tho leh ta a, Hnehtu ropui lo nita chu chawimawina hmu tlaka ni e" tih hla an sak lai chuan hnehna hla te chuan Van zawng zawng chu a tikhat a ni" (AA.602).
LAL ȚHUTPHAH VAR LIANPUI LEH RORELNA:(Thupuan20:11-15)
Lalțhutphah hian rorelnaa Pathian thuneihna a entir a, avar hian a thianghlimna leh dikna a entirbawk .Rorelna hi chi thum a awm a:-
1) Rorel lawkna (Pre-millenial Judement/Investigative Judgement/Pre-Advent Judgement)
2) Kum sang rorel (Millenial Judgement)
3) Rorelna hnuhnungber (Excutive Judgement/Final Judgement).
Heta Johana'n a sawi rorelna hi chu rorelna hnuhnung ber hi a ni a, Setana leh a tirhkoh te, mi sual lo nung leh ta zawng zawngte nen, Van ațanga lo chhuk khawpui thianghlim mi Thianghlimte riahhmun chu hualin, bei tura an inpeih reng lai chuan, Pathian chuan A lalțhutphah var chu a rawn hungchhuak ang a, tichuan mihring tung chhoa kal tawh phawt chu he lalțhutphah bul leh chhehvelah hian an intawkkhawm mup mup dawn a ni. A țhen khawpui chhungah, a țhen khawpui pawnah, tichuan Pathian rorelna rapthlak tak mai chu a lo thleng tawh ang.
Amah Isua ngeiin A lo sawi"Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te, zawlnei zawng zawngte chu Pathian ram chhunga awminhmuh a, nangni pawna hnawhchhuah in nih inhriat hunah, chutah chuan țah leh ha țhial a awm ang" Luka 13:28, hi a thleng famkim tawh ang.
Kan dam chhunga kan thiltih zawng zawng chhinchhiahna bu leh nunna bu te chu hawn a niang a, tichuan mi tin an thiltih ang zela relsakin an awm tawh ang.
Engvangin nge mi sual thi tawhte hi tihhlum leh tur tho thoa kaihthawh an nih?
A chhan chu, kum sang rorel chhung khan, mi thianghlimte chuan Pathian rorelna leh kaihhruaina dan dikzia leh felzia hriatna leh an hriatthiam loh zawhna awm thei zawng zawng chinfelna hun an nei tawh a, tunah chuan, mi zawng zawng te leh Setana leh a vantirhkohte hian Pathian rorelna dikzia leh felzia an rawn nemnghet ve tawh dawn a ni.
Tirhkoh Paula'n "Pathian rorelna țhutphah hmaah kan vaiin kan la ding dawn si a" (Rom 14:10) tia a lo sawi khaa thleng famkim tawh dawn a ni.
Chhinchhiahna lehkhabute keu a nih a, Isua mit-in mi suaksualte a han en ve leh chuan an sualziate an inhrechhuak uar uar anga, sim duh lova zahngaihna tuifawn an lo hnawlkir leh takziate a vaiin mei hawrawpa ziak ang maiin an hmu ang. ( GC. 666).
Tichuan, Pathian rorelna dikzia leh felzia an hmuh chuan thilsiam zawng zawng, suala tlu tawh leh tlu ve lote, chhandam leh chhandamlohte chuan țhingțhiin Krista chu Lal a ni tiin an puang tawh ang. (Phillipi 2:10; Isaia 45:22,23).
Tichuan Van ațangin mei a lo tla ang a, mi suaksual leh Setana leh a Vantirhkoh zawng zawngte chu a kang ral tawh ang.
Mi Thianghlim te erawhchu sualna leh thihnain a tihbuai theih tawh loh khawpui thianghlimah chuan chatuanin an cheng tawh ang.
No comments:
Post a Comment