*PATHIAN CHAWLHNA*
*(The Divine Rest)*
_“Chutichuan, Pathian mite tân chuan Chawlhni a chawlhna a la awm ta fo va. Tupawh Pathian chawlhna a luta châwl ve tawh chu Pathian tih ang khân a hnathawhte chu a chawlhsan ve thin. Chutichuan, tumah chumi awih loh entirna anga awma an tluk loh nân chu chawlhna a lut tur chuan thahnem i ngai ang u,” (Heb. 4:9-10)._
Hebrai 4-a Pathian chawlhna chungchângah hian ngaihdân hrang hrang aawm a. Chung ngaidân hrang hrangte chu chipchiarin kan sawi vek seng lo va, kan chhang vek hman bawk hek lo vang; mahse tawite-in a tlangpui zawr zawr lo thlir thuak ang u.
1. Kristaah kan châwl tawh a, Sabbath hran a ngai tawh lo; Hebrai ziaktu hian Sabbath chawlhna a sawi lo.
2. Sabbath hi Isua entirtu (type) a ni a. Isua a taka a lo kal tawh avângin a hlim (Sabbath) hi chu a serh ngai tawh lo; a takin a luahlan vek tawh.
3. Isuaah kan châwl tawh a, Isua hi kan Sabbath a nih tawh avângin chawlhni bik, Sabbath emaw Sunday emaw pawh ni se kan mamawh tawh lo.
4. Chawlhni-a chawlhna chu a la awm reng a; mahse Thuthlung Thar fate tân chuan Sabbath ni tawh lovin chawlhni thar (chawlhni dâng) Sunday-ah kan châwl tawh zawk a ni.
Hetiang hian tunlai theologian- te zingah Hebrai bung 4-a chawlhna chungchângah ngaihdân hrang hrang a awm a. Khaw nge dik ber kan hriat theih nân Bible-in chawlhna hrang hrang a sawite i lo zir leh lawk ang u.
1. Nisarihni-a chawlhna (Creative Rest) Hei hi Pathian chu khawvel leh a chhunga thil awm zawng zawngte siamtu a nih hriatrengna atân mihringte hnena a pek, nisarihna, Sabbath ni-a chawlhna a ni a (Gen. 2:1-3).
He Chawlhni hi tisa hnathawh rinna vânga chawlhna satliah a ni lo (Sabbath a tira a pek lai khân sual a la awm lova, hnathawh hah a la awm lo hrim hrim), an nun kawng engkimah Pathianin a tihsak sa vek ringa Pathian rinnaa chawlhna, Pathiana innghah pumhlumna leh thlarau lam chawlhna atâna pek a ni bawk.
Mahse Adama te nupa khân he Pathian chawlhna hi bawhchhiatna avângin an chen rei hman ta lo a ni. Bawhchhiat hnuah khân he Pathian chawlhna, chawlhnia châwl tura sâwmna leh thupek hi chiang takin Israel fate hnenah pek a ni leh a. Mahse Israel fate pawh kha lang thei lamah an tisa chu châwl angin lang mah se, thlarau lama chawlhna tak takah erawh chuan an châwl thei ta lo a. Mi pahnih khatte chu tisa leh thlarauah an châwl a ni mai thei; mahse a hnam pum ang kha chuan Pathian duh dân angin an châwl lo a ni.
2. Lei Kanana chawlhna (Rest from enemies) “LALPA in Pathianin a pek che u ram leh chawlhna chuin la thleng rih si lo. Jordan lui in kai a, LALPA in Pathianin a luahtir tur che u-a in awm a, him taka in awm theihna tura in vela hnam zawng zawngte laka a chawlhtir hunah che u erawh chuan heti hi a ni ang,” (Deut. 12:9-10).
Hei hi hmelma laka chawlhna, Kanan ram chawlhna a ni.
Hei chawlhnaah hian Aigupta atanga chhuakte zingah Joshua leh Caleba te chauh lo chu chawl thei an awm lo; mi dang zawngte churin lohna avângin kawng lakah an boral ta vek a, he chawlhnaah hian an lut thei ta lo a ni (Cf. “Ka chawlhnaah chuan an lut lo vang,” Heb. 4:50).
He chawlhnaa chawlte hi kawng laka piang, kum 40 aia upa lo, thalai rual thah an ni. Pathianin a tiam - khawizu leh hnutetui luanna ramah khân an taksa chu a châwl ngei mai; mahse Pathianin a tira châwl tura a sawmna Pathian chawlhnaah chuan an chawl tak tak thei lo a ni.
Chuvângin, Davida hunah Pathian chawlhna a lut tura sawmna chu a mite hnenah pek nawn leh a ni (Sam 95:7:11).
3. Biakbuk chawlhna (God’s dwelling place) Solomon-an Pathian temple a sak zawh a, ahlanna tawngtaiah khân temple chu Pathian mite chawlhna a nih thu a sawi a: “Tin a ding a, aw ring takin, ‘A thutiam zawng zawng ang zela a mi Israelte chawlhna petu LALPA chu fakin awm rawh se,” tiin (1 Lalte8:56).
Temple kha Pathian mite tân chawlhna a nih rualin Pathian ngei tân pawh chawlhna a nih ve tho thu Davida pawhin tihian a lo sawi: “Aw LALPA, tho la, i chawlhhmun turah chuan lut ang che; nang nen, i chakna bawm nen…. LALPA chuan Zion chu a thlang si a; a awmna atân a duh a.
Hei hi kumkhua atâna ka chawlh hmun tur a ni: Hetah hian ka awm reng ang; ka duhzawng a ni si a,” (Sam 131:8, 13-14).
Thlalera an awm lai atang tawh khân biakbuk rawngbawlna kha a mite’n thlarau lam chawlhna an dawn theihna tur atâna Pathian ruahman a ni a. Thlarau lam mai pawh ni loin, an nun kawng engkimah biakbuk kha a laipui berah an neih a ni.
Chu chu Pathian awmna hmun a ni a, a mite’n Pathian an hmuhna tur hmun atâna a ruat bik hmun thianghlim a ni. Mahse biakbuk leh temple hmang pawh khân a mite chu a (Pathian) chawlhnaah an lut tak tak thei chuang lo.
A hmingin, chawp leh chilha hremna lak atanga an fihlim theih nân an inthawi a, rilru leh thinlung lama simna tak tak erawh an nei lo. An inthawinate pawh chu Pathian tân chuan ninawm mai a lo ni a. Ran talhtu pawh mihring thattu ang mai an lo ni ta a ni (Isa. 66:3).
A tawpah chuan temple leh khawpui chu tihchhiat a ni ta a, temple leh a rawngbawlna zawng zawng pawh chu hnawl a ni ta a ni (Lk. 13:34-35).
Tichuan Israel fate tluknaah kan tluk ve loh nân leh an tihsual anga kan tihsual ve loh nân, Hebrai ziaktu chuan hun hnuhnunga awmte hnenah Pathian chawlhnaa kan chawlh ngei theih nân thahnemngai takin sâwmna min rawn pe leh ta a ni (Heb. 4:11).
4. Thlaraua chawlhna (Redemptive rest) He chawlhna hi tisa thilte thihsan a, Kristaa chawlhna a ni. Mahni thil tha tih avânga chhandam nih tumna bansan a, Krista thiltih rinchhana chawlhna a ni a. Kan thiltih that vâng ni miah lo va, a thlawn liau liaua thiam min chantirtu rinnaa chawlhna a ni bawk.
A hmangaihna ang chhunga chawlhna, harsatna leh tihduhdahna karah pawh amaha innghat a thlamuang taka chawlh veng vengna a ni.
Isuan, “Nangni thawkrim leh phurrit phur zawng zawngte u ka hnenahlo kal ula, keiman ka chawlhtir ang che u,” a tih - thlarau lam tâna chawlhna a sawi kha a ni (Matt. 11:28-30).
Hemi chawlhna hi a ni Israel fate’n an hriatthiam loh kha (Jer. 6:16).
5. Van Kanan chawlhna (Eschatological rest) Eng ang pawhin he khawvelah hian hlimin lawm mah ila, tin, eng ang pawhin Kristaah châwl hahdam mah ila, he khawvela kan chawlhna hi chu nakina van Kanan rama kan chawlh hlenna tur hlimthla ang chauh a la ni tho tho.
Thlarau lamah châwl mah ila, kan taksa hi natna leh hrehawmna te, thihna lakah te a lachâwl tak tak thei rih lo. Nakinah, Krista zarah taksa leh thlarau chawlhna famkimah chuan kan la lut dawn a. Chu chu ringtu zawng zawngte’n kan beisei leh kan thlir chu a ni.
*Thu tlangkawmna*
Hetiang hian chawlhna hrang hrang kan han sawi ta a. Hebrai ziaktu’n sawi a tum ber Pathian chawlhna chu a chunga kan sawi tak – ‘thlarau chawlhna’ khi a ni. Hebrai ziaktu hian Hebrai bung 3 leh 4-ah hian chawlhni dik leh dik lo emaw, Sabbath serh pawimawhzia lam emaw hi a thupui a ni lo. A chhan chu, Hebrai-ho hi Sabbath serh sa (Sabbath keeping people) an ni a, Sabbath hi an buaina a ni ve lo atin a ni.
Nimahsela, Sabbath serh reng chung si khân Pathian chawlhnah an lut tlat si lo a, chuvâng chuan thlarau lam chawlhnaa lut turin thahnemngai takin a sâwm a, chu chu a thupui ber pawh a ni.
Ellen G. White-i chuan, “Helaia Hebrai ziaktu’n a sawi chawlhna hi ‘khawngaihna chawlhna (rest of grace)’ a ni e,” tiin a sawi a (cf. SDA Bible Commentary, vol. 7, p. 423).
Kawng lehlamah chuan, Hebrai ziaktu hian Sabbath hi a sawi tum ber ni lo mah se, Sabbath hi a ngai tawh lo tih lam erawh chuan a sawi miah lo thung a. Krista a châwl tawhte chu Sabbath-ah an chawlh a ngai tawh lo tih lam a sawi hek lo. Chu tih ahnekin “Pathian mite tân chuan Chawlhnia chawlhna a la awm ta fo va. Pathian chawlhnaa châwl ve tawhte chu Pathianin a tih angin an hnate an chawlhsanve thin,” a ti a ni zawk (Heb. 4:9-11).
Tawngbul lam (Grik) kan en chuan helaia, ‘Chawlhnia chawlhna’ a tihah hian ‘sabbatismo’ a hmang a. ‘Sabbatismo’ tih tawngkam hi Bible pumpuiah hian helaiah chiah hian hman a ni a, a awmzia chu ‘Sabbath chawlhna’ (Sabbath keeping) tihnaa ni.
Chuvângin, Hebrai ziaktu hian Sabbath nia châwl mek Hebrai mite chu Sabbath-ah chauh ni loin, Kristaah pawh an chawlh tel theih nân thahnemngai takin a sâwm a ni.
Thlaraua chawlhna leh, taksa ngei Sabbath ni-a a chawlhna hi thil kal kawp tlat a ni a.
Kha tih laia Hebrai mite buaina ang kha tunlaia Sabbath serh tute buaina pawh ni ve-in a lang. Sabbath serh uluk hle si hian Kristaah an châwl lo ang tih a hlauhawm hle a ni.
Kristaah mi a chawlh phawt loh chuan Sabbath ni-ah hian a châwl tak tak thei lo.
Chutiang chiah chuan Krista a chawlhna ringawt kan sawi ang a, Krisita a chawl tawhte chu Amah Lal Isua pawh Sabbath ni a a chawlh ang khan kan hriat hmaih ang tih a hlauh awm bawk.
Pathian chawlhnaah hian i lut ve tawh tak tak em? Sabbath-a châwl reng chung si hian Pathian chawlhnaa châwl reng reng lo hian a awm theih a ni tih hriain, Hebrai ziaktuin min sâwm ang hian Pathian chawlhnaa (thlarau lam chawlhna) leh Sabbath chawlhna ah lut theuh turin tan i la thar leh ang u.
No comments:
Post a Comment